Geen eetlust in de vakantie

‘Het duurt nog anderhalve week voordat we op vakantie gaan en ik weet niet hoe ik die dagen door moet komen. De ene dag is het te warm om iets te doen, de andere dag regent het. Ik heb het gevoel dat ik alleen maar loop te mopperen en te verbieden. De oudste en de jongste doen niet anders dan rondhangen en ze doen plotseling erg moeilijk aan tafel. Het lijkt wel of ze niets meer lekker vinden en ze eten bijna niets. Dat kan toch niet gezond zijn?’

Aan het woord is een juf uit het basisonderwijs. Ze heeft vakantie en haar drie kinderen van 5, 7 en 12 jaar ook.

Wat doe je met je kinderen anders dan met je leerlingen?
‘Ze hebben vakantie en ik wil natuurlijk niet ‘de juf’ uithangen. Ik kijk in de vakantie niet zo precies. Ze mogen wat later naar bed, zeker met dit warme weer, want dan kunnen ze toch niet slapen. Het is ook wel gemakkelijk als je een keer weg wilt. Maar ze zijn wel even vroeg wakker als normaal.
Ik vind het ook lastig om iets te bedenken wat ze alle drie aanspreekt. Vindt de jongste het leuk, dan loopt de oudste te vervelen en omgekeerd. Alleen tegen de tijd dat we gaan eten, zijn ze het roerend eens: ze hebben geen zin in eten.’

Wennen aan de vrijheid

In de zomervakantie verandert er veel en iedereen heeft tijd nodig om daaraan te wennen. Vooral de eerste week kan lastig zijn: je hebt tijd nodig om af te schakelen, om weer zelf te bedenken wat je gaat doen en je tijd in te delen, de vaste eetmomenten zijn doorbroken enz.

Structuur en eetlust

Regelmaat biedt structuur en daar hebben kinderen behoefte aan. Doorbreek je het dagritme, dan raakt hun biologische klok van slag en wordt hun hele systeem ontregeld (zoals bij het ingaan van de zomertijd of bij een jetlag). Dat kan slaapgebrek veroorzaken, concentratiegebrek en zeker ook minder eetlust. Die regelmaat kan best wat opschuiven in de dag, waardoor bedtijden en etenstijden wat later komen te liggen, maar houd liever wel een regelmaat aan. Verleg die tijden het liefst in stappen aan het begin en ook weer aan het einde van de vakantie.

Door gebrek aan regelmaat kunnen kinderen te moe zijn om te eten of nog geen honger hebben als het eten op tafel staat. Het warme weer speelt ook een rol en in de vakantie krijgen de meeste kinderen  vaker een tussendoortje, waardoor ze minder trek hebben aan tafel.

Samen koken

Veel kinderen vinden het leuk om samen te bedenken wat je gaat eten en dan ook te zorgen dat dat op tafel komt, of om iets te maken als gezond tussendoortje. Zeker als ze (om beurten) zelf mogen kiezen en helpen. Je hebt de gelegenheid om een van de kinderen wat extra aandacht te geven en het is prima af te stemmen op wat ze individueel aan kunnen: hoe ouder hoe meer ze zelf kunnen uitzoeken, beslissen en doen. De rest doe je gezellig samen. Recept zoeken, boodschappenlijstje maken, de boodschappen doen, een planning maken (hoe laat moet je beginnen om alles op een bepaalde tijd klaar te hebben en in welke volgorde doe je dat), ingrediënten afwegen en natuurlijk de bereiding (hoezo, ze leren niets in de vakantie?). Als ze hebben geholpen om het eten klaar te maken, eten ze vaak ook beter.

Je kunt als ouder voorwaarden stellen, waardoor je ervoor kunt zorgen dat er gezonde maaltijden op tafel komen, bijvoorbeeld:

• er wordt niet uit pakjes en zakjes gekookt en de magnetron wordt niet gebruikt (dus een pizza wordt helemaal zelf gemaakt, inclusief de bodem en patat komt niet uit de diepvries);
• er komt iedere dag verse groente op tafel en iedere dag iets anders;
• wie helpt met koken, helpt ook om de tafel te dekken en op te ruimen / af te wassen (of juist niet).

Tips

Een keer minder eten is geen ramp, de meeste kinderen krijgen eerder te veel dan te weinig calorieën binnen. Als het eten echt een probleem wordt, kun je andere dingen proberen. Eten doe je deels ook met je ogen, dus: veel kleur op je bord en veel variatie. De maaltijd serveren op mooi opgemaakte borden maakt er een feestje van waar je bijna geen weerstand aan kunt bieden. De kleur van de borden en de grootte van borden en bestek zijn van belang. Let erop dat ze niet teveel tussendoortjes en frisdrank binnenkrijgen. Zelf laten opscheppen helpt voor een deel, maar kinderen eten ook dan lang niet altijd hun bord leeg. Eet gezellig samen aan tafel, prijs het eten vooral niet aan als gezond, maar praat alleen over ‘lekker’ en eet zelf met smaak.