Voedingshypes of -trends?

Gebruik geen suiker, mijd gluten, eet koolhydraatvrij, drink selderijsap en bietensap, eet alleen rauwkost, neem superfoods, drink kraanwater in plaats van melk, zet wekelijks peulvruchten op het menu en gefermenteerde producten. Eet weer gerust eieren en tweemaal per week vette vis. Ga detoxen, volg sapkuren, ga Sonja-Bakkeren, eet volgens Pioppi, Paleo, Ketogeen, Atkins, of Fodmap. Langzamerhand gaat onze voeding lijken op een modetrend (of hype): ieder seizoen iets nieuws.

Deels rennen we volgens mij min of meer als een kip zonder kop, steeds een andere kant op. Hypes dus, met diëten en voedingsadviezen die tijdelijk veel aandacht trekken en krijgen. Ze komen voorbij op radio en tv, in tijdschriften, op internet en in de sociale media.

Wat moet je er mee, wat is belangrijk om te volgen en waar kun je beter niet achteraan rennen omdat het zelfs schadelijk kan zijn? Het consumentenprogramma Radar weidt er een heel dossier aan. De Consumentenbond geeft van een aantal hypes aan of ze zin hebben of niet. Rond voedingsadviezen zitten veel valse beloften en halve waarheden. De Britse chefkok Anthony Warner haalt in zijn boek ‘De Eetwijze(r)’ voedingshypes onderuit door feiten van fabels te scheiden. Grappig geschreven maar zeer serieus bedoeld en goed onderbouwd.

Marktonderzoekbureau GfK deed in opdracht van de NVVL,  het netwerk voor food experts, onderzoek naar de bekendheid van voedingsvoorschriften en diëten in Nederland. Zo weet 93% van de vrouwen wat de Schijf van Vijf inhoudt en 65% kent het Sonja Bakker dieet. Andere diëten of voedingshypes die bekend zijn bij Nederlandse vrouwen zijn het glutenvrij dieet (56%), vegetarisch/ flexitarisch eten (48%), veganistisch eten (47%), het broodvrij dieet (46%), het sapkuurdieet (42%) en superfoods 39%. Mannen zijn minder goed op de hoogte en jongeren zijn beter op de hoogte dan ouderen. Hebben de ‘influencers‘ daar een rol in? Eten zij wat hun rolmodellen ook eten?

Deels worden de voedingsadviezen aangepast aan maatschappelijke en demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing of de explosief snel groeiende aantallen kinderen, jongeren en volwassenen met overgewicht en obesitas. Ook voortschrijdend inzicht door onderzoek kan ervoor zorgen dat richtlijnen en adviezen worden bijgesteld. Dan gaat het meer om trends, ontwikkelingslijnen.

Voedingstrends zie je in het feit dat er steeds meer biologisch wordt gegeten en dat leefstijl (met daarin beweging, ontspanning, slaap en voeding) langzamerhand meer bekendheid krijgt, nu ook bij sommige groepen artsen. Dat betekent een langzame maar zekere omslag, deels ingegeven door economische motieven (de gezondheidszorg wordt onbetaalbaar door de gevolgen van verkeerde/slechte voeding). Maar een trend heeft tijd nodig voordat het zichtbare resultaten oplevert voor grote groepen en vergt dus een hoop geduld. En in die trend moet naast de consument iedereen mee om echt tot resultaat te komen: de voedingsindustrie, de supermarktmanagers, de cateraars, de artsen en de politiek.

Ik ben geen voorstander van een dieet of een star voorschrift, tenzij het door een arts wordt voorgeschreven. Je loopt snel voedingstekorten op en een crashdieet werkt gewoon niet, is niet lang vol te houden en is gewoon ongezond. Je valt in korte tijd relatief veel af, maar dat komt hoofdzakelijk door vochtverlies. Stop je met het dieet, dan zitten de kilo’s er net zo snel weer aan. Extremen werken gewoon niet, nooit, op geen enkel terrein.

Het is niet zo moeilijk om gezonde en gevarieerde maaltijden klaar te maken met lokaal geproduceerde en verse producten. Je hoeft er ook geen uren voor in de keuken te staan. Letten op je voeding betekent niet dat je op dieet zou moeten; het gaat om matiging. Eet niet teveel, schep niet meer dan eenmaal op, en matig met tussendoortjes. Als je drie volwaardige, maar niet overdadige maaltijden hebt op een dag – jazeker, ook een goed ontbijt – heb je weinig of geen tussendoortjes nodig. Je lijdt echt geen honger, je blijft goed op gewicht en je geeft een boost aan je gezondheid.   

Mijn advies: eet wat jouw lokale omgeving op een bepaald moment aan voeding biedt, dan eet je lekker, vers en gevarieerd. Gebruik je gezonde verstand en laat je niet verleiden door voedingshypes.

Maak van je voeding geen modeverschijnsel.

Afbeelding: Vegetables, van Deborah Breen Whiting via Pixabay