Wereldwijde duurzaamheidsacties met maar zeer tijdelijk effect?

Een week na World Water Day en Earth Hour is de aandacht weer weg en merk je er niet veel meer van, zeker niet in het onderwijs!
Een wat afwijkend onderwerp misschien, maar dit moet me even van het hart!

World Water Day kreeg 22 maart veel aandacht. De Social Media stonden er bol van en er zijn blogs en websites volgeschreven over het steeds groter wordende tekort aan veilig drinkwater en de hoeveelheid water die wij dagelijks verspillen. Je vindt zelfs lesprogramma’s voor verschillende typen onderwijs.
Earth Hour op 23 maart, was bedoeld om jou tegelijk met iedereen je bezorgdheid over de toekomst van onze aarde te laten uiten, door overal een uur het licht uit te doen.
Die jaarlijkse acties duwen je weer een keer met je neus feiten, maar als het bij een uurtje of een dag per jaar blijft, kun je een duurzame toekomst wel vergeten. Je ziet zelfs de commercialisering al toeslaan bij deze ‘evenementen’. Daar zijn ze toch niet voor bedoeld! Wordt wakker, geef altijd aandacht aan je gezondheid, je leefomgeving en onze aarde en bedenk wat je er in het onderwijs voor kunt doen!

Een week later …

In de week na beide acties ben ik op een mbo-school, een VO-school en 2 hbo-opleidingen geweest. Ik zag leerlingen en studenten, maar ook docenten lopen met plastic waterflesjes, computers die aan stonden, maar niet gebruikt werden, een toilet dat bleef doorlopen en waar toiletpapier op de grond lag, lege lokalen waar het licht volop brandde, en achtergelaten rommel op de tafels en op de grond. Tussen die rommel vond ik veel weggegooid voedsel: plastic zakjes met boterhammen, plastic schaaltjes met resten salade, half opgegeten broodjes, lege snackverpakkingen en veel plastic frisdrankflesjes, soms maar half leeg.
Op weg naar de ingang van een school liep ik achter een groepje studenten. Een ervan gooide een leeg plastic flesje van zich af, op het gras. Ik gaf aan dat hij wat verloor en kreeg als antwoord: nee hoor, het is leeg. Ik heb hem gewezen op de dichtstbijzijnde prullenbak, maar daar werd om gelachen en na een schouderophalen liep het groepje door. Lekker stoer doen in de groep?

Hoezo duurzaam?

Hoezo duurzaamheid, hoezo aandacht voor het milieu, hoezo energiebesparing? De tijdelijke aandacht op 22 en 23 maart is absoluut niet voldoende om een echte gedragsverandering te bewerkstelligen. We moeten er ons constant van bewust zijn hoe we met ons milieu en onze energiebronnen omgaan en ieder van ons zal meer moeten doen én moeten laten, veel meer, ook in het onderwijs. Een briefje op de deur van een klaslokaal om het licht uit te doen, is echt niet meer genoeg. Alleen bij inspectiebezoek, accreditaties, ouderavonden of open dagen zorgen voor een opgeruimd, schoon en gezellig gebouw, is misleidend. We moeten er met elkaar iedere dag voor zorgen dat onze omgeving, dus ook onze schoolomgeving toonbaar, leefbaar en houdbaar is.

Herkansing

Binnenkort krijg je een herkansing: 22 april is het Earth Day met als thema: the face of climate change. Daarmee wordt aandacht gevraagd voor de wereldwijde gevolgen van klimaatverandering voor alle mensen en dieren. Je kunt dus weer een dag stil staan bij de bescherming van de aarde en een duurzame toekomst. Maar, je hoeft niet tot die dag te wachten en wacht vooral niet tot een ander begint. Begin zelf en maak het verschil.
Zorg voor een verandering in je eigen leeromgeving. Organiseer een bijeenkomst met alle betrokken partijen bij jouw school of opleiding. Spreek naar elkaar toe uit waar je vindt dat het beter zou kunnen, duurzamer, milieubewuster, zonder verspilling. Iedereen kan vanuit het eigen gezichtspunt en eigen belang punten naar voren brengen. Spreek met elkaar (in SMART-termen) af welke groene acties je gaat ondernemen, niet alleen die dag, maar gewoon altijd! En spreek elkaar erop aan als het niet gebeurt.

Tijdens Earth Hour op 29 maart 2014 kun je dan kijken naar het effect en welk vervolg er gewenst en mogelijk is. Het wordt dan meer dan een uurtje gezellig bij kaarslicht zitten, mag ik hopen.

Foto: "Climate Change" #COP17 Wordle by planeta, on Flickr