De kruiden van Hildegard von Bingen

Op 17 september, ruim 800 jaar geleden stierf Hildegard von Bingen, een Duitse benedictijnse abdis met een bewogen leven. Ze leefde van 1098 tot 1179, en bereikte een voor die tijd hoge leeftijd. Ze stichtte een vrouwenklooster en had veel invloed op koningen en bisschoppen, heel bijzonder voor een vrouw in die tijd. Zij hield zich bezig met religie, kosmologie, wetenschappen, filosofie, compositie en muziekbeoefening, poëzie, plantkunde en linguïstiek. Zij schreef een groot aantal boeken en componeerde muziek. Ze is in 2012 heilig verklaard door Paus Benedictus XVI een paar maanden later kreeg ze de eretitel van kerklerares.
Ik ken haar ook als grote pleitbezorgster voor het gebruik van kruiden.

De kruiden van Hildegard von Bingen

Hildegard von Bingen schreef onder andere Physica en Causae et Curae, boeken  over de natuur, voedingsleer, ziektes en kruidengeneeskunde. Het manunscript ervan vind je in de Koninklijke bibliotheek in Kopenhagen. Ze combineerde in die boeken de beschikbare kennis uit de Grieks-Romeinse traditie met de kennis uit de volksgeneeskunde.
Zij had een holistische blik: mens en natuur en lichaam en geest moeten in balans zijn om je goed te voelen en gezond te blijven. Hildegard ging ervan uit dat voedingsmiddelen als geneesmiddelen zijn in te zetten of ziektes kunnen voorkomen, een gedachtegang die op dit moment weer steeds meer gewaardeerd  en gevolgd wordt.

Hildegard beschreef een groot aantal geneeskrachtige kruiden met hun werking waaronder bij ons bekende keukenkruiden als salie, basilicum, peterselie, dille en dragon. Ze beschreef ook het gebruik van wilde planten waaronder brandnetel, weegbree, hondsdraf, sint-janskruid, cichorei en van bomen als beuk, berk, harsachtigen. In de moderne geneeskunde wordt nog steeds gebruik gemaakt van de oude wijsheden. Van alle geneeskrachtige planten die Hildegard heeft beschreven krijgen er steeds meer een wetenschappelijke onderbouwing. Die onderbouwing wordt opgenomen in planten monografieën van onder andere The European Scientific Cooperative on Phytotherapy (ESCOP) en in Duitsland de Commission E (met een digitale database).

Hildegard leeft

Na een periode van grote aandacht volgden jaren waarin ze bijna vergeten werd. Sinds 1970 is er een opleving van haar gedachtengoed. Dat past ook in de verschuiving naar een voorkeur voor natuurlijke producten. De ‘Hildegard-Heilkunde’ kent nog steeds aanhangers en ze is een inspiratiebron voor natuurgeneeskundigen. Het aantal kookboeken op basis van haar voedingsleer neemt toe. Er is een film gemaakt over haar leven. Er zijn actieve Hildegardverenigingen, er is een Hildegard museum (Historisches Museum am Strom in Bingen am Rhein), met een Hildegardtuin waarin de geneeskrachtige planten groeien die zij in haar boeken beschreven heeft.

foto: Hildegard von Bingen im Museum am Strom