De invloed van eetstoornissen op leerprestaties

Eetstoornissen, je hoort er bijna dagelijks iets over. Naast anorexia en boulimia gaat het de laatste tijd veel over orthorexia. Er wordt gewezen op de lichamelijke en psychische gevolgen, maar ook voor de leerprestaties zijn deze aandoeningen funest. En dan te bedenken dat het vooral jonge vrouwen zijn, die eraan leiden. Jonge mensen dus waarbij de hersenontwikkeling nog niet voltooid is en die nog bezig zijn met hun opleiding.

Anorexia nervosa (obsessieve aandacht voor de weegschaal, de spiegel en voor de wens om af te vallen) en boulimia nervosa (eetbuien waarin meer vulling dan voeding wordt verorberd) zijn ernstige psychiatrische aandoeningen die grote gevolgen kunnen hebben en moeilijk te behandelen zijn. Orthorexia nervosa (een ziekelijke fixatie op gezond eten) is nog niet erkend als psychische stoornis. Er wordt wel sterk op aangedrongen, gezien de ernst van de gevolgen die kunnen optreden. Teni Stepanosian vertelde 3 januari bij Jinek hoe zij eraan toe was.

Gedrag

Langdurig eenzijdig eten, te weinig eten, steeds meer voeding uitbannen omdat het niet ‘gezond’ is, maaltijden overslaan, compenseren van eten door vasten en hard sporten, extreem lijnen, doorslaande aandacht voor een sixpack of een superslanke taille, hyperactief zijn om extra calorieën te verbranden, eten uitbraken of laxeermiddelen gebruiken, zijn allemaal uitingen van eetstoornissen. Maar ook in heel korte tijd erg veel eten, te veel zoet en te vet eten en niet kunnen stoppen met eten of snoepen, kunnen daarop wijzen. In al die gevallen treedt er een tekort aan noodzakelijke voedingsstoffen op.
Uit onderzoek van de Stichting Human Concern bleek eind 2015 dat 40% van de Nederlandse meisjes tussen 16 en 22 jaar zich schuldig voelde over het eigen eetgedrag en dat meer dan een derde dacht dat ze onvoldoende voedingsstoffen binnen kreeg.

Kenmerken

Het kan een tijd duren voordat erkend wordt dat iemand aan een eetstoornis leidt en hulp krijgt. De aandoeningen kunnen lang verborgen gehouden worden voor de buitenwereld en de symptomen vallen in eerste instantie ook niet echt op. Er ontstaan geleidelijk heftiger lichamelijke klachten beginnend met te mager of juist dikker worden, vermoeidheid, kortademigheid en duizeligheid. Bij langdurige stoornissen lopen de klachten op tot botontkalking, menstruatieproblemen, haaruitval, pijnlijke gewrichten, maag- en darmproblemen, diabetes, hart- en vaatziektes en longklachten. Naast die lichamelijke klachten spelen er gevoelens van schuld, schaamte en depressiviteit en ontstaan sociale isolatie en een negatief zelfbeeld.
Het zijn stoornissen waarbij extremen, obsessies en dwanggedachten een rol  spelen en overal waar ’te’ voor staat ….

Invloed op leerprestaties

De werking van hersenen, concentratie en geheugen zijn te beïnvloeden via voeding. Maar tegenvallende leerprestaties worden vaak over het hoofd gezien als symptoom van eetstoornissen. Toch komen vermoeidheid, slapeloosheid, gebrek aan concentratie en geheugenproblemen en als gevolg daarvan tegenvallende prestaties soms eerder naar voren dan lichamelijke ziektes. Die dalende prestaties kunnen op zich weer tot depressies leiden of tot eetbuien waarin naar troosteten wordt gezocht. Eetstoornissen kunnen leerstoornissen op die manier versterken. Uit een onderzoek van het Nederlands Eetstoornissen Register bleek in 2015 dat eetstoornissen bij een kwart van de onderzochte personen leidden tot het voortijdig afbreken van een opleiding.

Volwaardige voeding heeft een positief effect op darmbacteriën waardoor er rust in de darmen ontstaat. Rust in de darmen zorgt voor rust in het immuunsysteem en in het zenuwstelsel, dus voor rust in het hoofd. Volwaardige voeding geeft de benodigde voedingsstoffen om optimaal te presteren.